دارو شناسی از دیدگاه ابوعلی سینا (7)

دارو شناسی از دیدگاه ابوعلی سینا (7)

داروﻫﺎ از ﺣﻴﺚ ﻛﻨﺶ( فعل و عمل و کار و کردار ) ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از: 

ﻫﺮﻳﻚ از ﻛﻨﺶﻫﺎي ﻣﻮرد اﺷﺎره را ﻫﻤﺮاه ﺗﻮﺿﻴﺢ آنﻫﺎ ﻧﺎم ﻣﻲﺑﺮﻳﻢ و ﺷﺮح ﻣﻲدﻫﻴﻢ :

39- داروی به هم آورنده ( مدمل)

 ﺑﻪ ﻫﻢ آور ﻋﺒﺎرت از داروﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ رﻃﻮﺑﺖ ﻣﻴﺎن ﻫﺮ دو ﻃﺮف زﺧﻢ را ﻏﻠﻈﺖ ﺑﺨﺸﺪ و آن را ﺧﺸﻚ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺘﻲ درآﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﭘﻮﺷﻴﺪن و ﺑﻪ ﻫﻢ ﭼﺴﺒﻴﺪن آﻣﺎده ﺷﻮد و ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻫﺮ دو ﻃﺮف زﺧﻢ را ﺑﻪ ﻫﻢ آورد. ﺧﻮن ﺳﻴﺎوﺷﺎن و ﺻﺒﺮزرد از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ داروﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ.

40- داروی رویاننده گوشت (منبت اللحم)

اﻳﻦ ﻧﻮع دارو ﻣﺰاج ﺧﻮﻧﻲ را ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ زﺧﻢ وارد ﻣﻲآﻳﺪ و ﺧﻮن را ﻣﻨﻌﻘﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم آن را ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﮔﻮﺷﺖ ﻣﻲﺳﺎزد.

41-داروی مهر گذار (خاتم)

ادامه نوشته

دارو شناسی از دیدگاه ابوعلی سینا (6)

دارو شناسی از دیدگاه ابوعلی سینا (6)

داروﻫﺎ از ﺣﻴﺚ ﻛﻨﺶ( فعل و عمل و کار و کردار ) ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از: 

ﻫﺮﻳﻚ از ﻛﻨﺶﻫﺎي ﻣﻮرد اﺷﺎره را ﻫﻤﺮاه ﺗﻮﺿﻴﺢ آنﻫﺎ ﻧﺎم ﻣﻲﺑﺮﻳﻢ و ﺷﺮح ﻣﻲدﻫﻴﻢ :

30- داروی شوینده ( غسال)

داروﻳﻲ را ﺷﻮﻳﻨﺪه ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻲزداﻳﺪ، اﻣﺎ اﻳﻦ زدودن از ﻧﻴﺮوي ﻣﻮﺛﺮي ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ در او ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ﺑﻠﻜﻪ از ﻧﻴﺮوﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻧﻴﺮوي ﻣﻮﺛﺮ دﻳﮕﺮ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ و ﺣﺮﻛﺖ آن راﻳﺎري ﻣﻲ ﻛﻨﺪ.  ﻣﻨﻈﻮرم از ﻧﻴﺮوي ﺗﺎﺛﻴﺮﭘﺬﻳﺮ، رﻃﻮﺑﺖ و ﻣﺮادم از ﺣﺮﻛﺖ، ﺟﺎري ﺷﺪن اﺳﺖ.  ﭼﻪ ﻫﺮﮔﺎه ﻣﺎﻳﻌﻲ ﻟﻄﻴﻒ ﺑﺮ دﻫﺎﻧﻪ رگﻫﺎ ﺟﺮﻳﺎن ﻳﺎﻓﺖ، ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ رﻃﻮﺑﺖ آن ﻣﻮاد زاﻳﺪ را ﻧﺮم ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ و در ﺟﺮﻳﺎﻧﺶ اﻳﻦ ﻣﻮاد ﻧﺮم  ﺷﺪه را ﻛﻨﺎر ﻣﻲزﻧﺪﻣﺎﻧﻨﺪ:  آب ﺟﻮ   (ﻣﺎءاﻟﺸﻌﻴﺮ)  و آب  زﻻل و ﻧﻈﺎﻳﺮ آن.

31- داروی چرک آور ( موسخ للقروح)

ﻣﻨﻈﻮر از   ﭼﺮك آور داروﻳﻲ اﺳﺖ ﻣﺮﻃﻮب ﻛﻪ ﺑﺎ رﻃﻮﺑﺖ َﻗﺮﺣﻪ ﻣﻲآﻣﻴﺰد و ﭼﺮك و رﻃﻮﺑﺖ َﻗﺮﺣﻪ را ﻓﺰوﻧﻲ ﻣﻲدﻫﺪ و ﻣﺎﻧﻊ ﺧﺸﻜﻴﺪن و ﺑﻪ ﻫﻢ آﻣﺪن زﺧﻢ ﻣﻲﺷﻮد.

32- داروی لغزاننده( مزلق)

ادامه نوشته

دارو شناسی از دیدگاه ابوعلی سینا (5)

دارو شناسی از دیدگاه ابوعلی سینا (5)

داروﻫﺎ از ﺣﻴﺚ ﻛﻨﺶ( فعل و عمل و کار و کردار ) ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از: 

ﻫﺮﻳﻚ از ﻛﻨﺶﻫﺎي ﻣﻮرد اﺷﺎره را ﻫﻤﺮاه ﺗﻮﺿﻴﺢ آنﻫﺎ ﻧﺎم ﻣﻲﺑﺮﻳﻢ و ﺷﺮح ﻣﻲدﻫﻴﻢ :

23- داروی توان بخش (مقوی)

داروﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﻴﺌﺖ و ﻣﺰاج اﻧﺪام را از آﺳﻴﺐ ﻧﮕﻬﺪارد و ﻧﮕﺬارد ﻣﻮاد زاﻳﺪ ﺑﺮ آن اﺛﺮ ﮔﺬارﻧﺪ. ﻣَﻘﻮي ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد.  ﭼﻨﻴﻦ داروﻳﻲ ﻳﺎﺧﺎﺻﻴﺘﻲ در ﺧﻮدش دارد ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﻞ ﻣﺨﺘﻮم و ﺗﺮﻳﺎق و ﻳﺎ اﻳﻦاﺛﺮﺑﺨﺸﻲ از اﻋﺘﺪال ﻣﺰاج آن دارو اﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﺮﻣﺘﺮ را ﺳﺮد و ﺳﺮدﺗﺮ را ﮔﺮم ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ. ﺟﺎﻟﻴﻨﻮس اﻳﻦ اﻋﺘﺪال را در روﻏﻦ ﮔﻞ ﻣﺤﻤﺪي ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ.

24- داروی بازدارنده (رادع)

ﺑﺎزدارﻧﺪه ﺿﺪ ﺟﺬب ﻛﻨﻨﺪه اﺳﺖ و ﻋﺒﺎرت از داروﻳﻲ ﺳﺮد اﺳﺖ ﻛﻪ اﻧﺪام را ﺳﺮدي ﻣﻲﺑﺨﺸﺪ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦﺳﺮدي ﺗﺮاﻛﻢ در اﻧﺪام ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲآﻳﺪ و ﺳﻮراخﻫﺎي رﻳﺰ اﻧﺪام ﺗﻨﮓ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﺣﺮارت ﺟﺬب ﻛﻨﻨﺪهاش ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ  و ﻣﺎﻳﻌﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻮي آن در ﺟﺮﻳﺎن اﺳﺖ ﺑﻨﺪ ﻣﻲآﻳﺪ ﻳﺎ ﻣﻨﻌﻘﺪ ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻪ اﻧﺪام ﻧﻤﻲرﺳﺪ و اﻧﺪام آن را ﻧﻤﻲﭘﺬﻳﺮد، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺎﺟﺮﻳﺰي (ﻋﻨﺐ اﻟﺜﻌﻠﺐ) ﻛﻪ در درﻣﺎن دﻣﻞﻫﺎ (اورام) اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻣﻲﺷﻮد.

25- داروی غلیظ کننده ( مغلظ)

ادامه نوشته

دارو شناسی از دیدگاه ابوعلی سینا (4)

دارو شناسی از دیدگاه ابوعلی سینا (4)

داروﻫﺎ از ﺣﻴﺚ ﻛﻨﺶ( فعل و عمل و کار و کردار ) ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از: 

ﻫﺮﻳﻚ از ﻛﻨﺶﻫﺎي ﻣﻮرد اﺷﺎره را ﻫﻤﺮاه ﺗﻮﺿﻴﺢ آنﻫﺎ ﻧﺎم ﻣﻲﺑﺮﻳﻢ و ﺷﺮح ﻣﻲدﻫﻴﻢ :

1-داروي ﻟﻄﺎﻓﺖ ﺑﺨﺶ(ﻣَﻠﻄﻒ)

داروﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺣﺮارﺗﻲ ﻣﻌﺘﺪل ﺧﻠﻂ را رﻗﻴﻖ ﺗﺮ از آﻧﭽﻪ ﻫﺴﺖ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ                ﻣﺎﻧﻨﺪ:  زوﻓﺎ، ﭘﻮﻧﻪ ﻛﻮﻫﻲ (ﺣﺎﺷﺎ) و ﺑﺎﺑﻮﻧﻪ.

 2-داروی محلل(ﺑﺮﻧﺪهﺗﺤﻠﻴﻞ )  

داروﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻠﻂ را ﺗﺒﺨﻴﺮ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ و آن را از ﺟﺎي ﺧﻮد ﺑﺮﻣﻲﻛﻨﺪ و اﺟﺰاء آن را ﺟﺪا ﻣﻲﺳﺎزد و ﺑﻴﺮونﻣﻲاﻧﺪازد و در اﺛﺮ ﺑﺎ ﻧﻴﺮوي ﮔﺮم ﺧﻮﻳﺶ ﺧﻠﻂ را ﺑﻪ ﻛﻠﻲ ﻧﺎﺑﻮد ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ.

 ﻣﺎﻧﻨﺪ: ﺧﺎﻳﻪ ﺳﮓ آﺑﻲ.

  3-  داروی ﺟﺎﻟﻲ( زداﻳﻨﺪه )

ادامه نوشته

دارو شناسی از دیدگاه ابوعلی سینا (3)

دارو شناسی از دیدگاه ابوعلی سینا (3)

داروﻫﺎ از ﺣﻴﺚ ﻛﻨﺶ( فعل و عمل و کار و کردار ) ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از:

1.     رده اول: ﺷﺎﻣﻞ ﮔﺮم ﻛﻨﻨﺪه، ﻟﻄﻴﻒ ﻛﻨﻨﺪه، ﮔﺪازﻧﺪه، ﺟﻨﺒﺎﻧﻨﺪه، زﺑﺮي دﻫﻨﺪه، ﺑﺎزﻛﻨﻨﺪه، ﺳﺴﺘﻲآور، ﭘﺰﻧﺪه   (رﺳﺎﻧﻨﺪه)،ﻛﺸﻨﺪه  (ﺟﺎذب)ﺑﺮﻧﺪه ﻳﺎ ﺗﻜﻪ ﺗﻜﻪ ﻛﻨﻨﺪه (ﻣﻘﻄﻊ)  ﺑﺎدﺷﻜﻦ، ﺳﺮخ ﻛﻨﻨﺪه (مﺤﻤﺮ)، ﺧﺎرﻧده(ﻣﺤﻜﻚ)، ﻗﺮﺣﻪ آور، ﺧﻮرﻧﺪه،ﺳﻮزﻧﺪه، ﺳﻮزش دﻫﻨﺪه (ﻻذع)، ﺧﺮد ﻛﻨﻨﺪه، ﻣﺘﻌﻔّﻦ ﻛﻨﻨﺪه، داغﮔﺬار (ﻛﺎوي) و ﭘﻮﺳﺖ ﻛﻦ ﻣﻲﮔﺮدد.

2.     رده دوم: ﺳﺮدﻛﻨﻨﺪه، ﺗﻮان ﺑﺨﺶ، ﺑﺎزدارﻧﺪه، ﻏﻠﻴﻆ ﻛﻨﻨﺪه، ﻓﺎﺻﻠﻪ دﻫﻨﺪه، وﻣﺨﺪر را ﺷﺎﻣﻞ اﺳﺖ.

ادامه نوشته

دارو شناسی از دیدگاه ابوعلی سینا (2)

دارو شناسی از دیدگاه ابوعلی سینا (2)

صفات داروﻫﺎ

داروﻫﺎ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺧﻮد داراي ﺻﻔﺎﺗﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ 

·         ﺑﺮﺧﻲ از اﻳﻦ ﺻﻔﺎت ﻫﻤﺎن ﻛﻴﻔﻴﺖ ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ  ﺷﺪه  (ﮔﺮﻣﻲ، ﺳﺮدي، ﺗﺮي،     ﺧﺸﻜﻲ)  اﺳﺖ.

·         ﺑﺮﺧﻲ از اﻳﻦ ﺻﻔﺎت ﻧﻴﺰ ﻋﺒﺎرت از ﺑﻮي و رﻧﮓ اﺳﺖ و

·    برخیﻧﻴﺰ  ﺻﻔﺖﻫﺎي ﻣﻐﺎﻳﺮﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮان در ﺑﻴﻦ آنﻫﺎ از ﻟﻄﺎﻓﺖ، ﻏﻠﻈﺖ، ﻟﺰج ﺑﻮدن، (ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ)، ﺷﻜﻨﻨﺪ ﮔﻲ، ﺟﻤﻮد، ﺳﻴﻼن، ﻟﻌﺎﺑﻲ ﺑﻮدن، ﭼﺮب ﺑﻮدن، ﺧﺸﻜﻲ دﻫﻨﺪﮔﻲ، ﺳﺒﻜﻲ، ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ، ﻧﺎم ﺑﺮد.

ادامه نوشته

دارو شناسی از دیدگاه ابوعلی سینا (1)

دارو شناسی از دیدگاه ابوعلی سینا (1)

شناسایی اﻋﻤﺎل اﻋﻤﺎل داروﻫﺎي داروﻫﺎي  ﺳﺎده

ﻛﻨﺶ و اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ داروﻫﺎ ﺑﺮ ﺳﻪ وﺟﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻋﺒﺎرﺗنداز:  اﺛﺮات ﻋﻤﻮﻣﻲ،   اﺛﺮاتﺟﺰﺋﻲ، و ﻛﻨﺶﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ  ﺟﺰﺋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﻛﻨﺶﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺷﺒﺎﻫﺖ  دارﻧﺪ. 

·    اﺛﺮات ﻋﻤﻮﻣﻲ از ﻗﺒﻴﻞ ﮔﺮﻣﻲ دادن، ﺳﺮد ﻛﺮدن، ﺟﺬب، دﻓﻊ، ﺑﻪ ﻫﻢ آوردن دﻫﺎﻧﻪﻫﺎي زﺧﻢ، ﺑﻪ وﺟﻮد آوردن زﺧﻢ و از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ.

·    اﺛﺮات ﺟﺰﺋﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺛﺮات درﻣﺎنی داروﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در درﻣﺎن ﺳﺮﻃﺎن و ﺑﻮاﺳﻴﺮ و ﻳﺮﻗﺎن و اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎ ﻣﻔﻴد ﻫﺴﺘﻨﺪ. 

·    اﺛﺮﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺟﺰﺋﻲ ﺑﻪ ﺣﺴﺎبﻣﻲآﻳﻨﺪ و ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺑﻪ ﻛﻨﺶﻫﺎي(اﺛﺮات)  ﻋﻤﻮﻣﻲدارﻧﺪ از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞاﺳﺖ:  اﺳﻬﺎل آوردن، ﺟﺎري ﻛﺮدن ادرار، و ﺣﺎﻻﺗﻲ ﻛﻪ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ آنﻫﺎ اﺳﺖ.

 

ادامه نوشته